§BA2-cursus 2022-2023

Chinese taalkunde: Taalvariatie

 

Jeroen Wiedenhof

"If every single living thing is different from every other living thing, then diversity becomes life's one
irreducible fact. Only variations are real. And to see them, you simply have to open your eyes."

Liam Neeson als Alfred Kinsey in Bill Condons film Kinsey (2004), 12':29" - 12':42"

Inhoud

Algemene informatie

Tijd en plaats

Tijd: maandagen 15u15-17u00

Plaats: VRIESHOF 4 / 007

Behandelde stof

Vooraf

 

Week 1 (ma 12 sep 22)

Inleiding

Formaliteiten

Zorg dat je deze leest!

Naslag

Warming up

  • De talen van China

  • Taalkunde: intro, deelgebieden & grensgebieden

  • Taalkundige termen in het Mandarijn en in het Nederlands

Audio & tekst

  • Behandeling van vragen

  • Behandeling van opdrachten

Opdrachten

Schriftelijk voorbereiden! Raadpleeg de huisregels

1.  a.  Noteer met welke Chinese talen je persoonlijk contact hebt, of hebt gehad.

Noteer daarbij:

  • passief? actief? schriftelijk? mondeling?
  • en/of andere relevante factoren?

b.  Hoe zou je dat eigenlijk definiëren: een Chinese taal?

c.  Heeft zo'n definitie ook praktische nut? Zo ja: welk? – en zo nee: waarom niet?

 

2.  In de collegereeks "Chinese kranten lezen" (BA3 Chinastudies, UL) wordt deze week een artikel behandeld waarin de naam wordt genoemd van de scheidende hoge commissaris voor de Mensenrechten van de Verenigde Naties, Michelle Bachelet.

In de Chinese tekst van het artikel luidt die persoonsnaam: 巴切莱特 Bāqiēláitè.

In andere Chinese nieuwsbronnen zie we haar naam ook in de vorm 巴舍萊 Bāshèlái.

Kun je deze variatie verklaren?

 

 

Uitsmijter

Wat is taalkunde?

Voor niet-taalkundigen is het niet altijd even duidelijk wat taalkundigen doen.

In deze video worden enkele vaak gehoorde misverstanden ontzenuwd.

 

 

 

 

 


Week 2 (ma 19 sep 22)

Y.R. Chao: grondlegger van de moderne Chinese taalkunde

In de Chinese taalkunde van de twintigste eeuw steekt één naam uit boven alle andere: die van de Chinees-Amerikaanse onderzoeker Yuen Ren Chao.

Chao was een duizendpoot. Naast zijn fascinatie voor taal had hij grote belangstelling voor geluidstechniek, muziek, volkskunst en volkstradities.

Zijn benadering was heel down-to-earth, en zijn teksten (zeker voor zijn tijd!) zeer toegankelijk. Wat hij ook tegenkwam, hij wist het duidelijk, eerlijk en nauwkeurig te documenteren.

We lezen deze week Chao's stimulerende verkenning van een van de grote formatieve aspecten van taal: de betekenis.

Tekst

Yuen Ren Chao, "Ambiguity in Chinese".

Achtergrond

Jeroen Wiedenhof, "Praten met platen".

Over het pionierswerk van Yuen Ren Chao.

In: Vol van karakter: Chinees in Leiden.

Leiden: Stichting Taalmuseum, 2017, pp. 19-21.

Bijwerkwerk

3.  Individueel: voor Jay, Joyce, Meilin, Noah, Winny en Yufei:

Neem de aantekeningen van onze eerste sessie (12 sep) over van een klasgenoot, en bestudeer deze.

Lever vervolgens de twee items hieronder (3a & 3b) schriftelijk in.

Stuur je antwoorden als PDF in een bijlage bij een mailbericht aan

Gebruik de volgende bestandsnaam: <tk2var-week01-Jouw_familienaam.pdf>

Deadline: vrijdag 16 september 2022, 13u00

Format-eisen

Voor al het in te leveren werk geldt:

  • Uitsluitend in PDF-formaat
  • Verzorg je tekst; denk bijvoorbeeld aan zaken als naam, datum en collegekaartnummer
  • Noem niet alleen de antwoorden, maar zet ook de vragen erboven
  • Dubbele regelafstand gebruiken – behalve aan het eind van deze cursus, bij de definitieve versie van je werkstuk
  • Ingeleverd werk krijg je retour voorzien van mijn aantekeningen
  • Deze lijst van redactionele wijzigingstekens kan helpen bij het lezen van mijn opmerkingen
  • Je kunt altijd een afspraak maken om e.e.a. na te bespreken

3a.  Schrijf uit welke Sinitische talen we onderscheiden.

Geef per taal de naam in Pinyin-transcriptie en Chinese karakters; en noteer het verspreidingsgebied.

3b.  De talen die in China worden gesproken tot verschillende taalfamilies.

Ga na welke taalfamilies nog meer in China zijn vertegenwoordigd, en noem van elk van deze taalfamilies steeds twee talen die ertoe behoren: één in China en één buiten China.

Extra naslag-tips:

  • Check het overzicht van Chinese talen in § 1.1 in Grammatica van het Mandarijn

    Van dit werk is de Engelse editie (A grammar of Mandarin, 2015) ook als e-editie te raadplegen: zie de UB-catalogus.

  • Check in de Handige hulpjes hieronder de link naar "Talen van de wereld".

Opdrachten

Schriftelijk voorbereiden! Raadpleeg de huisregels

4.  Lees Yuen Ren Chao's artikel "Ambiguity in Chinese"; zie de PDF-link in Brightspace.

Noteer waar je vragen of problemen in de tekst tegenkomt.

Neem je aantekeningen mee naar de klas:

op college gaan we pagina voor pagina door de tekst om deze punten te behandelen.

Bij de leesteksten van deze cursus:

– Als verplichte leesstof voor dit college zullen we géén gebruik maken van heel lange teksten.

Daar staat tegenover dat je de teksten met volle aandacht moet lezen, en vooral: overdenken!

Gezien het inleidende karakter van de cursus: let daarbij vooral op de gebruikte termen en begrippen.

– Maak voor de opdrachten in deze cursus gebruik van de handboeken in de Azië-bibliotheek.

Als je daar de weg niet kunt vinden: meld mij dit dan even.

– Schaf een exemplaar aan, en/of check in de UB de electronische beschikbaarheid van:

P. H. Matthews, The Concise Oxford Dictionary of Linguistics.

Oxford: Oxford University Press, 2007 & latere edities.

5.  Zoek via internet (bibliotheekcatalogi, zoekmachines) antwoord op de volgende vragen:

a. Wanneer leefde Yuen Ren Chao?

b. Hoe luidt zijn Chinese naam?

c. Wat is de titel van zijn chef-d'oeuvre?

d. Wanneer verscheen dat werk? Hoe oud was Chao dus toen dat boek verscheen?

6.  Verzamel of bedenk zelf gevallen van (a) synonymie; (b) homonymie; (c) polysemie.

Schrijf steeds apart de vorm en de betekenis op. Let daarbij op de transcriptie.

Zoek twee gevallen per taal voor het Nederlands, voor het Mandarijn en een derde taal naar keuze.

Als je de gevallen niet bedenkt maar verzamelt: schrijf de hele zin zo precies mogelijk op; schrijf datum, plaats en context erbij.

7.  Hoe heet het transcriptiesysteem dat Chao in dit artikel gebruikt? Waarom gebruikt hij niet gewoon Pinyin?

8.  Zijn de volgende paren van uitdrukkingen voorbeelden van

a.  een 'Z-relatie', dat wil zeggen wat Chao hier een skewed relationship noemt?

b.  homonymie?

c.  polysemie?

d.  of: geen van deze drie gevallen?

  • stroom 'stromend water' en stroom 'stromende elektronen'
  • witbrood en wit brood
  • een gezellig eettentje en een gezellig etentje
  • sectie en sexy
  • diep bukken en het leenwoord debuggen, uitgesproken met een [k] in plaats van de Engelse [g]
  • yí ge rén 'één persoon' en yí ge rén 'in z'n eentje'
  • yí ge rén 'één persoon' en yi ge rén 'een persoon'
  • Tā géi wǒ mái bēr xiǎoshuōr. en Tā mái bēr xiǎoshuōr géi wǒ.
  • brood op de plank in de letterlijke betekenis 'brood dat op een plank ligt' en brood op de plank in de overdrachtelijke zin van 'geld om van te leven'
  • Wie heeft wát gedaan? (met klemtoon op wat) en Wie heeft wat gedaan? zonder deze klemtoon

 

Ter info: taalkunde-lezing

gratis entree, zonder aanmelding

Bestaat de moedertaalspreker?

Challenging the monolingual ideology in sociolinguistics

Language ideologies on German from the perspective of L2 speakers of German

Studies on language ideology, a fast-growing area of research which focuses on our attitudes towards language use, are still characterized by a strong monolingual ideology.

Multilingual speakers, in many societies a considerable part of the population, often remain absent from surveys/interviews on e.g. nonstandard varieties or gender-inclusive language as they would arguably be ‘nonnative’.

In this talk, I call into question the very notion of ‘native speaker’.

Through original interview data with L2 speakers of German, I further explore the argument that highly proficient speakers of a language who learned the language in adulthood also shape language ideologies about this language, thus contributing to language change.

 

9.  Over dit thema van "call into question the very notion of ‘native speaker’":

a.  Bestaan er moedertaalsprekers van het standaard-Mandarijn, m.a.w. van het Pǔtōnghuà 普通話 ~ Guóyǔ 國語 ~ Huáyǔ 華語?

Terminologische check: welke verschillen en welke overeenkomsten zitten er achter deze drie taalnamen?

b.  ...en bestaan er moedertaalsprekers van het Mandarijn (Guānhuà 官話)?

Tip: vergelijk voor de beantwoording van deze vragen je aantekeningen van de vorige sessie, en je uitwerking van opdracht 1a.

 


Week 3 (ma 26 sep 22)

De bouwstenen van taal

We hebben al kennis met een aantal basisbegrippen in de bestudering van taal. Deze week zetten we de belangrijkste op een rij.

We kijken hoe deze elementen zich tot elkaar verhouden, en welke rollen ze spelen in alledaags taalgebruik.

Daarnaast leren we deze elementen op een consequente manier noteren, als hulpmiddel voor de beschrijving van taalverschijnselen.

Teksten

 

Naslag / bij de vorige sessie

Op college is even verwezen naar Grammatica van het Mandarijn.

Die verwijzingen was naar de hoofdstukken; hier nog even die paragrafen voor wie dit wil nalezen:

zie de bespreking in § 3.5

deze (volstrekt regelmatige) tonen staan uitgelegd in § 2.2.4; zie met name figuur 2.8.

 

Opdrachten

Waar hieronder wordt gevraagd om iets "kort" te formuleren betekent dat: liefst in een enkele zin.

10. Individueel & collectief

a. voor iedereen: Check of er nog brandende kwesties zijn overgebleven naar aanleiding van Chao's artikel, en neem deze mee.

b. voor Cynthia:

Neem de aantekeningen van het begin van sessie 2 over van een klasgenoot en bestudeer deze

Lever vervolgens de items 5 tot en met 8 schriftelijk in; denk aan de format-eisen.

Stuur je antwoorden als PDF in een bijlage bij een mailbericht aan

    Gebruik de volgende bestandsnaam: <tk2var-week02-Jouw_familienaam.pdf>

Deadline: vrijdag 23 september 2022, 13u00

c. voor Joyce, Meilin, Noah, Winny en Yufei:

Jullie namen staan op de inschrijvingslijst van deze cursus, maar ik heb jullie nog niet op college gezien.

Zonder tegenbericht () ga ik ervan uit dat jullie het college dit semester niet volgen.

Neem bij twijfel even contact op met de studieadviseur.

11.  In week 2 maakten we kennis met synonymie, homonymie, polysemie en Z-relatie.

Schrijf korte definities uit van elk van de vier termen in je eigen woorden, maar met behulp van de begrippen in Figuur 1.

12.  Lees uit "Taal in wording" de twee opgegeven paragrafen, op pp. 24 tot en met 26.

Ga daarbij ook na of je alle details van Figuur 1 begrijpt.

13.  Lees eerst de Transcriptiewijzer. Maak dan van de in § 5 ("Nog meer oefeningen") de zinnen 1 tot en met 10.

Op college zal je gevraagd worden deze zinnen op het bord voor te doen.

14.  Lees "Waarom zeggen Chinezen een l in plaats van een r?".

Noteer eventuele vragen over de tekst en neem deze mee naar college.

15.  Formuleer kort het l/r-probleem dat in dit artikel wordt besproken met behulp van taalkundige basisbegrippen die tot nu toe zijn behandeld.

16.  Noteer alle hier genoemde voorbeelden van op z'n Wenzhounees uitgesproken Nederlandse woorden.

Kun je in je eigen uitspraak van het Nederlands verschillen aanwijzen voor de realisatie van de /r/ in deze voorbeelden?

17.  Het artikel noemt "in het Nederlandse taalgebied ongeveer 15 verschillende manieren om een r uit te spreken".

Het gaat hier dus om regionale verschillen.

Wat voor type verschillen kan verder een rol spelen bij variatie in de uitspraak van de /r/?

Noem er minstens twee, met voorbeelden.

18.  Gegevens over de uitspraak van de Nederlandse /r/ zijn te vinden in het proefschrift van Dick Smakman (Leiden, LUCL):

Standard Dutch in the Netherlands: a sociolinguistic and phonetic description

Dissertatie Radboud Universiteit, Nijmegen. Utrecht: LOT, 2006.

Klik op de PDF van hoofdstuk 11 "Perceptual description" en bekijk tabel 11.5 op p. 237.

Op hoeveel manieren kun je volgens deze bron de /r/ uitspreken in het Nederlands?

19.  Het artikel besluit met "Ik hoor hooguit dat ze het wat vreemd intoneert".

a.  Formuleer kort wat het verschil is tussen toon en intonatie.

b.  Kun je hiermee ook Bertholds ervaring dat "Ik hoor hooguit dat ze het wat vreemd intoneert" verklaren?

20.  Over punning gesproken: bestudeer Mark Retera's cartoon over Prinsjesdag.

Een grap uitleggen is nooit leuk, maar we gaan toch een poging wagen.

(Een voordeel bij deze taalkundige oefening kan zijn dat je de grap zelf niet leuk hoeft te vinden.)

a.  Formuleer kort, met behulp van de terminologie van sessie 2 & 3, op welk soort Nederlandse spraakverwarring de grap is gebaseerd.

b.  Bestaat er in het Mandarijn een vergelijkbaar soort spraakverwarring – dat wil zeggen: met vergelijkbare klinkers?

Ter info

bij opdracht 17:

Koen Sebregts

The Sociophonetics and phonology of Dutch r

Dissertatie Universiteit Utrecht. Utrecht: LOT, 2015.

Web: LOT Publications

 

 




Week 4 (ma 3 okt 22)

Deze week geen bijeenkomst...

...maar wel:

  • De eerste inleveropdracht van deze cursus (deadline 4 oktober)

  • Individueel bijwerkwerk (deadline 4 oktober)

  • Collectief waarnemingswerk

  • Uitsmijter: Taalwaarneming haalt de voorpagina

    Foto: kattebelletje   

     

Opdrachten

Eerste inleveropdracht

Kijk eerst de transcriptieoefeningen van week 3 nog eens na.

Lees ook de format-eisen hierboven.

Maak vervolgens de tien zinnen onder het kopje "Oefeningen (1)" op de volgende webpagina:

Transcriptieoefeningen

Stuur deze zinnen als PDF in een bijlage bij een mailbericht aan

Gebruik de volgende bestandsnaam: <tk2var-opd1-Jouw_familienaam.pdf>

Deadline: di 4 okt 22


21. Individueel

a. voor Cynthia, Fenne en Ilo:

Lever van de volgende college-opdrachten je antwoorden schriftelijk in; zie verder mijn emailbericht.

  • 5 tot en met 8, en
  • 11 tot en met 20

Verzorg je tekst:

  • noem niet alleen de antwoorden, maar zet ook de vragen erboven
  • lees ook de format-eisen hierboven

Stuur deze zinnen als PDF in een bijlage bij een mailbericht aan

Gebruik de volgende bestandsnaam: <tk2var-wk0203-Jouw_familienaam.pdf>

Deadline: di 4 okt 22

b. voor Lara, Lindy en Mara:

Maak de opdrachten 11 tot en met 20 en lever de antwoorden schriftelijk in.

Verzorg je tekst:

  • noem niet alleen de antwoorden, maar zet ook de vragen erboven
  • lees ook de format-eisen hierboven

Stuur deze zinnen als PDF in een bijlage bij een mailbericht aan

Gebruik de volgende bestandsnaam: <tk2var-week03-Jouw_familienaam.pdf>

Deadline: di 4 okt 22

22.  Op college is al even het belang genoemd van de waarneming als fundament van de wetenschap.

Neem daarom in deze extra week de gelegenheid om te oefenen met actief luisteren.

En als je interessant taalgebruik hoort, maak daar dan alvast een aantekening van.

Ook hebben we al even de relevantie besproken van diezelfde waarnemingsvaardigheden voor het werkstuk van deze cursus.

Hulp bij het schrijven van een taalkundig werkstuk kun je vinden in de Schrijfwijzer.

Als je tijd hebt: bekijk deze gids nu alvast. Deze tekst komt sowieso op ons leesmenu.

 

Uitsmijter

Nnndag! Mmmkay?

23.  Over actief luisteren gesproken: originele taalkundige waarnemingen zijn soms voorpaginanieuws.

We bekijken een voorbeeld van afgelopen week. (klik om de column te lezen)

 

Bron: Paulien Cornelisse, "Nnndag"   

De Volkskrant, 24 sep 22, p. 1   

 

a.  Heb je zelf dit "nnndag" ook wel eens gehoord?

Gebruik je "nnndag" zelf ook wel eens?

Kun je een methodologisch bezwaar noemen tegen de tweede vraag? [d.w.z. mijn vraag in de vorige alinea]

b.  Over taal en schrift, en het verband:

de spelling <nnn> geeft iets weer in de Nederlandse taal; wat precies?

c.  In sessie 3 bespraken we twee manieren waarop een klank nasaal kan zijn.

Check hiervoor zo nodig je aantekeningen.

  • Is [n] een nasale klank? En dezelfde vraag voor [d], [nd] en [nːd]?
  • De column noemt ook een tweede vorm: "Mmmbedankt". Is [m] een nasale klank? En [b], [mb] en [mːb]?
  • Kun je een derde manier bedenken waarop een spraakklank nasaal kan zijn?

d.  Probeer eerst het verband in uitspraak te beschrijven tussen [n] en [d], en dan tussen [m] en [b].

e.  Hiernaast zie je een Engels voorbeeld.

  • Vergelijk dit voorbeeld met de twee voorbeelden uit de column, en noem zowel overeenkomsten als verschillen in de rol van de nasalen.
  • Wat voor nasale klank zou je hier eigenlijk verwachten, voorafgaand aan de Engelse klank [kh]?
  • Waarom is deze nasale klank hier niet geschreven?

Bron: Comedy Central, Southpark   

Season 2, episode 3, 27 mei 98   

 


Week 5 (ma 10 okt 22)

Europese pioniers in sinologie en in taalkunde

Deze week spoelen we terug naar de beginfase van de Chinese taalkunde.

In een korte tekst uit 1895 komen verschillende werelden samen:

 

Teksten


Leeshulp

Algemeen  Het artikel bestaat uit een herdruk van een tekst van William Frederick Mayers, voorzien van een gloedvolle inleiding van Schlegel.

pagina 499  Met "the Imperial Dictionary of K'ang-hi" wordt de 康熙字典 Kāngxī zìdiǎn bedoeld

p. 499  "Since Peking has been opened": dit slaat op de periode vanaf 1860, na de tweede Opium-Oorlog (1856-1860).

p. 502  In bronnen uit deze tijd wordt een citaat van meerdere alinea's vaak afgedrukt (zoals hier) door

  • te beginnen met een aanhalingsteken-openen (hier dus op p. 502), en dit teken te herhalen aan het begin van elke volgende alinea;
  • alleen aan het eind van de laatste alinea van het citaat een aanhalingsteken-sluiten te noteren (hier op p. 507).

p. 503  De hier genoemde Sir William Jones geldt als een pionier in de taalkunde:

"voornamelijk beroemd geworden door zijn uitspraak dat het Sanskriet verwant is aan het Grieks en Latijn"

–we lazen hier al eerder over in "Taal in wording" (pp. 24-25).

p. 505  "Mr. Oliphant" was de diplomaat Laurence Oliphant.

p. 506 & passim  Het Engelse "shew" wordt tegenwoordig als <show> gespeld.

 

Opdrachten

24.  Backlog:

De nog openstaande opdrachten zijn 23 a t/m e.

25.  Nu we aantal basisbegrippen hebben leren kennen, is het tijd voor een concrete stap in het kader van het werkstuk.

a.  Lees de Schrijfwijzer.

Neem je vragen en of opmerkingen mee.

b.  Noteer minstens twee voorbeelden van taalgebruik in een Chinese taal naar keuze.

Check in dit verband ook opdracht 22.

Noteer dus iets uit levend spraakgebruik: bijvoorbeeld iets opvallends uit een opgevangen gesprek;

of anders (maar dit is tweede keus) iets dat je gelezen hebt.

Documenteer je voorbeelden in transcriptie: vorm plus betekenis.

De bedoeling is om klassikaal te bespreken of en hoe je voorbeelden als aanleiding kunnen dienen voor een werkstuk.

Achteraf wijzigen mag! Het gaat nu alleen om het bespreken van opties, vanuit je eigen waarneming.

 Het is dus niet de bedoeling om onderwerpen te verzinnen. Het gaat alleen om voorbeelden: hoe concreter hoe beter.

c.  Noteer bij elk voorbeeld een onderzoeksvraag.

26.  Lees de bijdrage van Gustaaf Schlegel:

  • Het stuk komt uit een ander tijdperk, dus raadpleeg voordat je begint de Leeshulp hierboven.
  • Ga zelf na wie Schlegel was en welke rol hij heeft gespeeld in de Chinese taalkunde.

Maak aantekeningen van eventuele vragen over of problemen met de tekst en neem deze mee naar het college.

Zoals besproken: we behandelen jullie eigen vragen & opmerkingen als eerste, en pas dan mijn opdrachten hieronder.

27.  Valt je iets op aan de titel van Schlegels artikel?

28.  Op p. 499 wordt de Pekinese uitspraak genoemd van de titel van het besproken woordenboek.

Hoe luidt deze in Pinyin, en kun je deze uitspraak ook zelf terugvinden (in een bron naar eigen keuze)?

29.  De tekst begint met een verhandeling over transcription (ook: transscription, p. 501)

Deze term suggereert het 'omschrijven' van het ene medium in het andere.

Wat wordt er in deze tekst precies mee bedoeld? Met andere woorden: wat wordt hier eigenlijk in wat getranscribeerd?

– Baseer je argumenten op passages uit de tekst!

30.  Op p. 503-504 is sprake van "The ancient establishment of the court at Nanking" en "the removal of the capital to Peking".

Check om welke tijdsdiepte (jaren, decennia, eeuwen) het hier gaat.

Met andere woorden: zoek de twee jaartallen op.

31.  Op p. 505 ("the most modern changes in pronunciation") en 506 ("softened", sibilated") is sprake van een regelmatig soort klankverandering.

a.  Kun je ook nagaan wat de taalkundige naam van dit verschijnsel is?

b.  Het verschijnsel komt ook elders in de wereld veel voor. Kun je voorbeelden dicht bij huis noemen?

32.  Kun je nagaan hoe "needless" de "gulf" op p. 506 is?

33.  Voor de naam van de stad Hongkong wordt op p. 507 een Pekinese uitspraak genoteerd.

Hoe luidt die uitspraak in Pinyin, en kun je deze uitspraak ook zelf terugvinden (in een bron naar eigen keuze)?

34.  Afgezien van de Nanking-Peking-controverse:

welke taalkundige kritiek zou je kunnen hebben op Schlegels eigen normen voor transcriptie in dit artikel?


Week 6 (ma 17 okt 22)

Fabels over taal

Taal is altijd en overal aanwezig, en toch wordt er vaak grote onzin over verkondigd: dat het Chinees moeilijker is dan het Nederlands; dat het Italiaans een romantischer taal is dan het Duits; dat vrouwen meer praten dan mannen, dat logische taal betere taal is; enzovoort.

Bauer & Trudgills bundel prikt een aantal van deze mythen door met kennis van zaken, maar ook met veel schwung.

We lezen deze week over een hardnekkige fabel die vaak over Chinese talen verspreid wordt: dat ze geen grammatica hebben...

Teksten

Opdrachten

35. Individueel

voor Fenne:

Neem de aantekeningen van sessie 5 over van een klasgenoot, en lever van opdrachten 25 t/m 34 je antwoorden schriftelijk in.

Verzorg je tekst:

  • noem niet alleen de antwoorden, maar zet ook de vragen erboven
  • lees ook de format-eisen hierboven

Stuur deze zinnen als PDF in een bijlage bij een mailbericht aan

Gebruik de volgende bestandsnaam: <tk2var-wk05-Jouw_familienaam.pdf>

Deadline: vr 14 okt 22

36.  Overgebleven van de vorige keer: opdracht 32 t/m 34.

37.  We keren nog even terug naar opdracht 25.

 

Over onderdeel a:

Check nog een keer of je vragen hebt over de Schrijfwijzer, dit keer vooral met het oog op je eigen werkstuk-plannen.

Vooraankondiging

Op maandag 24 oktober (week 7) volgt als inleveropdracht een eerste aanzetje tot het werkstuk.

Je kunt desgewenst even langskomen om vragen hierover te bespreken: maak in dat geval tijdig een afspraak.

 

Over onderdeel b:

We bespraken het belang van eigen waarnemingen. Blijf luisteren, online of in het echt, en je eigen voorbeelden mee naar de klas.

    Vorige week kwamen al enkele voorbeelden aan bod. We zagen toen direct wat verwarring tussen waarneming en analyse.

Een voorbeeld: stel dat je als je waarneming zou noteren

Bij deze Mandarijnse spreker hoor je steeds een z waar je een zh zou verwachten.

dan wek je, met dat "steeds", de verwachting dat je een patroon hebt ontdekt.

Zo suggereer je meteen al een analyse, dus het is geen zuivere waarneming. Taalkundig schiet je er ook weinig mee op.

We weten bijvoorbeeld niet hoe consequent het verschijnsel voorkomt, en of er misschien omstandigheden zijn waaronder het vaker of minder vaak optreedt.

Zulke conclusies kun je pas trekken uit het eigenlijke onderzoek.

Een analyse is een systematische gevolgtrekking uit waarneembare feiten. dat komt later wel!

Een waarneming documenteert een concrete gebeurtenis.

in dit stadium zijn we nu

Een voorbeeld uit het Nederlands. Een taalkundige waarneming kan bijvoorbeeld zijn:

    In het NOS Journaal sprak de nieuwslezeres aan het begin van de zin Ze schrijven in de brief dat ze hun werk niet kunnen doen... de eerste keer ze uit als [zə], en de tweede keer als [sə].

Let op de verleden tijd ("sprak ... uit"), die duidelijk maakt dat we verslag doen van taalgebruik dat daadwerkelijk gebeurd is.

Bij het noteren van zo'n waarneming is het handig om direct wat details toe te voegen uit de context (wie? wanneer? waar?). Bijvoorbeeld:

  • Spreker: Malou Petter, geboren te Woubrugge op 2 juli 1990.
  • Aflevering van het NOS Journaal: 13 okt 21 om 7u00, Seizoen 201 aflevering 203.
  • De zin is daar te horen vanaf 0m33s.

 

Over onderdeel c: hier was in de vorige sessie nog weinig tijd voor, dus we pakken de draad weer op.

Zie over het formuleren van een onderzoeksvraag ook de Schrijfwijzer.

Let hierbij vooral op het risico's van verzwegen aannames.

Een verzwegen aanname is het zonder meer veronderstellen dat iets klopt, of dat iets duidelijk is.

Als ik bijvoorbeeld vraag: Waarom zijn mieren zwart? dan schuilt daarin als verzwegen aanname dat mieren zwart zijn.

Als een aanname verzwegen is, ligt het niet meer voor de hand om te checken of deze eigenlijk wel klopt.

Juist voor een onderzoeksvraag zijn verzwegen aannames riskant. Als ze niet kloppen, staat een onderzoeksresultaat op losse schroeven.

Kortom, voldoende reden om ze goed te leren herkennen.

Kun je bijvoorbeeld in de bewering van hierboven ("Bij deze Mandarijnse spreker hoor je steeds een z waar je een zh zou verwachten. ") een verzwegen aanname aanwijzen?

Zie over verzwegen aannames ook de Uitsmijter van deze week.

 

38.  Lees de bijdrage van Bauer.

Maak aantekeningen van eventuele vragen over of problemen met de tekst en neem deze mee naar het college.

39.  In de eerste alinea van p. 77 worden vier onderdelen van de taalkunde genoemd in termen van rules.

Geef gangbare Nederlandse namen voor elk van deze onderdelen.

40.  "If Spelitzian had none of these, then when two speakers of this 'language' were talking, the listener would not know what the speaker intended." (p. 79).

Aan de andere kant: echte talen "allow the precise communication of complex messages" (p. 79).

Hoe precise is die precise communication precies?

41.  Onderscheidt het Nederlands dezelfde soorten 'wij' als het Maori?

En hoe zit het met het Mandarijn?

42.  "If you hear the Spelitzian sentence for 'Give me some water,' you can be pretty sure you can use the same pattern for 'Give me some food.' " (p. 83).

Klopt deze uitspraak?

Zo ja: maak aannemelijk waarom.

Zo nee: maak aannemelijk waarom niet.

 

Uitsmijter

De jacht op blauw

43.  Lees "Talen zonder woord voor kleur blauw komen vaker voor op plekken met veel zonneschijn".

a.  Heeft het Nederlands één "woord voor de kleur blauw", of geen, of meerdere?

b.  Waarom zou de auteur hier schrijven dat taalkundige Sterre Leufkens "niet betrokken bij het onderzoek" is?

c.  Check wat we hierboven zagen over verzwegen aannames.

Zijn in dit krantenartikel ook verzwegen aannames te vinden?

Probeer er minstens twee te spotten. Als je wilt, kun je je hierbij tot de titel van het artikel beperken.

 

Bron: Anouk Broersma, "Talen zonder woord voor kleur blauw komen vaker voor op plekken met veel zonneschijn",

In: De Volkskrant, 6 okt 21, p. 2.

Het artikel dat Broersma bespreekt is te lezen als Open Access:

Mathilde Josserand, Emma Meeussen, Asifa Majid & Dan Dediu,

"Environment and culture shape both the colour lexicon and the genetics of colour perception".

Scientific reports, 27 sep 21.


 
 

香山紅葉    Beeld: 鳳凰網 / Phoenix New Media   

Week 7 (ma 24 okt 22)

Deze week geen bijeenkomst...

...maar wel:

  • De tweede inleveropdracht van deze cursus
    deadline 24 oktober

  • Bijwerkwerk

 

 

 

 

Opdrachten

Tweede inleveropdracht

Lever opdracht 45 hieronder schriftelijk in.

Stuur deze opdracht als PDF in een bijlage bij een mailbericht aan

Gebruik de volgende bestandsnaam: <tk2var-opd2-Jouw_familienaam.pdf>

Deadline: ma 24 okt 22

44. Individueel

a. voor Mara en Milou:

Neem de aantekeningen van de sessie van 17 okt over van een klasgenoot, en bestudeer deze.

Maak de opdrachten van deze sessie en lever de antwoorden schriftelijk in.

Verzorg je tekst:

  • noem niet alleen de antwoorden, maar zet ook de vragen erboven
  • lees ook de format-eisen hierboven

Stuur je antwoorden als PDF in een bijlage bij een mailbericht aan

Gebruik de volgende bestandsnaam: <tk2var-week06-Jouw_familienaam.pdf>

Deadline: ma 24 okt 22

b. voor Fenne:

Check je email!

45.  Het wordt tijd om een aanzet tot je werkstuk inleveren.

Raadpleeg als FAQ de Schrijfwijzer, en daarnaast je aantekeningen bij de colleges van het eerste blok.

a.  Documenteer minimaal één zelf waargenomen voorbeeld van gesproken taalgebruik dat je opviel:

een woord, woordgroep zinsdeel, of zin, uit een Chinese taal naar keuze.

  • Geef niet alleen een transcriptie van wat je hoort, maar ook de betekenis
  • Geef ook wat context (zoals bij de nieuwslezeres hierboven)

b.  Beschrijf kort, maar wel in lopende zinnen, waarom dit taalgebruik je opviel.

c.  Formuleer bij het voorbeeld (of bij elk voorbeeld, als je er meerdere hebt) een duidelijke onderzoeksvraag, of desgewenst meerdere onderzoeksvragen.

Als je meer dan één voorbeeld geeft, nummer je antwoorden dan als 1a-1b-1c; 2a-2b-2c, enzovoort.

Zoals besproken: het gaat in deze opdracht niet om "onderwerpen".

Houdt het begin van je werkstuk sowieso beperkt; uitbreiden kan altijd nog!

46.  Maak goed gebruik van de collegevrije week voor de planning van je werkstuk.

En zoals al genoemd: kom gerust langs om plannen en ideeën te bespreken, maar wacht daarmee niet tot het laatste moment.

Zorg dat je binnen de collegeperiode minimaal twee voorlopige versies van je werkstuk inlevert.

Hoe meer voorlopige versies je inlevert, des te meer commentaar dat oplevert.

Tussendoor inleveren kan per email: uitsluitend als PDF-bestand.

Verder over je tekst-in-wording: probeer het beschrijven van plannen over je werkstuk te vermijden.

Het is veel efficiënter om direct stukjes lopende tekst te schrijven die je later kunt inpassen in je verhaal.

Maak je dus nog even geen zorgen over een logische lijn: die kun je ook aan het eind aanbrengen.


Blok 2

Week 1 (ma 31 okt 22)

Geen college

vanwege ziekte docent


Week 2 (ma 7 nov 22)

Naakt en toch niet naakt

We lezen deze week een tweede hoofdstuk uit Language myths van Bauer & Trudgill.

Dat dubbele ontkenningen onlogisch zijn is eigenlijk geen mythe. Het is eerder een waarheid als een koe.

Taal gedijt bij het overtreden van de regels van de logica. Zo kun mensen dankzij hun taal tegelijkertijd naakt en niet naakt zijn.

 

Beeld: Anglican Samizdat, July 1, 2014

Tekst

Jenny Cheshire, "Double negatives are illogical".


Achtergronden

 

Voorbeeld van een handige online tool:

IPA TypIt

 

De praktijk betrapt:

Razia Iqbal, "The war that changed the world: India"

BBC Documentary Archive, 8 Nov 14

Rond 09m55s begint de zin It would be foolish of us to....

 

Opdrachten

47.  [eerder ten onrechte als 46 genummerd – excuus!]   De eerste twee agendapunten van vandaag:

  • Terugblik op het eerste blok

    Alle vragen zijn welkom.

    En check b.v. of je nog punten hebt naar aanleiding van de Uitsmijter van de vorige keer.

  • Vooruitblik op het tweede blok

Er zijn boeiende en mooi gevarieerde aanzetjes tot werkstukken ingeleverd.

Ieder van jullie heeft vóór maandag anderhalve week geleden mijn opmerkingen ontvangen bij de Tweede inleveropdracht.

  • Lees die opmerkingen
  • Noteer eventuele vragen/opmerkingen (dat scheelt dat collectieve tijd op college)

We beginnen met een klassikale bespreking van de opvallendste successen en struikelblokken tot nu toe.

Ook hier blijft het motto: luister naar elkaar en help elkaar.

48.  Lees de bijdrage van Cheshire.

Neem ook hierover je aantekeningen mee naar het college.

49.  Vertaal het gedicht op p. 113 in het Nederlands.

50.  Van wanneer dateert het laatste citaat op p. 113 ongeveer?

51.  Op pp. 114 begint een korte uiteenzetting over de toepasbaarheid van de formele logica op de betekenissen van taal.

Cheshire's conclusie is duidelijk: "it is very rarely appropriate to think in terms of logic when looking at language use" (p. 115).

a.  Leg uit op welke manier de hierboven al even genoemde TNT!men een voorbeeld vormen van deze taal-semantische onlogica.

b.  Lees mee hoe het Genootschap Onze Taal voor de Nederlandse uitdrukking op een haar (na) "de vreemde situatie" beschrijft dat "twee woordgroepen die het tegenovergestelde betekenen, inmiddels als synoniemen worden gebruikt".

Wees er op voorbereid om ook de onlogica van dit geval op college in je eigen woorden na te vertellen.

c.  Noem nu zelf een voorbeeld, in een taal naar keuze.

52.  In "Double negatives are illogical" komen verschillende talen aan bod.

Kun je die gegevens aanvullen met voorbeelden uit het Mandarijn?

Luister ook naar het Engelse praktijkvoorbeeld in "The war that changed the world":

rond 09m55s, waar de zin (haperend) begint met It would be foolish of us to....


Uitsmijter

Memoirs of a geisha

52.  Bij de productie van Rob Marshalls film Memoirs of a geisha (2005) werd intensief samengewerkt tussen Amerikaanse, Japanse en Chinese acteurs die Engels, Japans, Mandarijn en Kantonees spraken.

In een "Geisha Bootcamp Featurette" bij de film geeft de Supervising Dialect Coach enkele indrukken over de manier waarop taalproblemen in dit project werden aangepakt.

a.  Schrijf op welke specifieke en welke algemene beweringen er over taal en talen worden gedaan in dit fragment (8':06" - 9':18" van de Featurette).

b.  Voorzie elk van deze beweringen van je eigen commentaar.

 


Week 3 (ma 14 nov 22)

Uitzoomen en inzoomen

Deze week lezen we over Chinese taalvariatie vanuit tegenovergestelde perspectieven.

Uitzoomend:

naar aanleiding van een korte inleiding over taal in China: David Mosers A Billion Voices.

Inzoomend:

over een kleine groep Chinezen in Nederland, de Hakka's, die vrijwel allemaal uit Suriname afkomstig zijn.

Teksten

Paul Brendan Tjon Sie Fat, "Kejia".

In: Eithne B. Carlin en Jacques Arends, red., Atlas of the Languages of Suriname.

Leiden: KITLV Press, 2002, pp. 232-248.

 

 

Jeroen Wiedenhof, Grammatica van het Mandarijn

 

Banyan, "Let not a billion tongues bloom".

The Economist, 15 oktober 2016, p. 49.

 

 

 

Opdrachten

Vooraankondiging

Op maandag 21 november (blok 2, week 4) houden alle deelnemers een korte mondelinge presentatie over het onderwerp van het werkstuk.

De eisen voor deze presentatie zijn als volgt:

  • Presenteer minimaal een onderzoeksvraag, een werkwijze (methodologie) en een voorbeeld van het onderzochte taalgebruik – niet noodzakelijk in die volgorde
  • Houd er goed rekening mee dat per presentatie maximaal vier minuten beschikbaar zijn; oefen en klok dit van tevoren!
  • Je moet een geprinte handout aan elk van de deelnemers uitreiken: breng genoeg exemplaren mee
  • Powerpoints mogen wel, maar alleen na tijdig overleg; gezien de beperkte tijd is het schoolbord handiger
  • Je (denkbeeldige) publiek heeft geen specialistische voorkennis – zorg dat bijvoorbeeld een student Natuurkunde of Rechten je verhaal kan volgen.

Zoals eerder gezegd: kom gerust langs om plannen en ideeën te bespreken, maar wacht daarmee niet tot het laatste moment. Een afspraak maken via email werkt meestal het handigst.

 

53.  Lees de nieuwe teksten en neem ze samen met je aantekeningen mee naar college.

 

Over Paul Brendan Tjon Sie Fat, "Kejia"

54.  Kun je iets vinden over de achtergrond van de auteur, en van de redacteurs?

Hoe luidt de familienaam van de auteur? En uit welke taal is deze afkomstig?

55.  In de eerste paragraaf legt de auteur uit hoe hij de termen "Hakka" en "Kejia" onderscheidt.

  • Wat hebben deze woorden met elkaar te maken?
  • Wat is de letterlijke betekenis van deze termen?
  • Waarom heten deze mensen en deze taal zo?

56.  "Sranan" (p. 234): herken je iets in dit woord?

Waar komt deze taal vandaan? Op p. 236 wordt deze taal een "lingua franca" genoemd: wat is dat?

57.  Wat wordt op p. 234 bedoeld met chain migration?

58.  Op p. 235 wordt verteld dat "Kejia syntax and lexicon are rarely apparent in these letters". Hoe zou dat komen?

59.  Wat is op p. 237 intra-ethnic communication?

En wat zijn op p. 245 intrasentential switches?

60.  Kun je de titel van de afgebeelde krant vertalen?

61.  Op p. 239 wordt de Language atlas of China genoemd.

Is daarvan een exemplaar aanwezig in Leiden?

62.  Beschrijf in je eigen woorden zo nauwkeurig mogelijk het verschil tussen [w] en [v] op p. 240.

  • Hoeveel verschillende (dus: fonologisch contrasterende) lipklanken zijn er in het Nederlands?
  • En in het Mandarijn?
  • En wat wordt er bedoeld met "[ñ]" op dezelfde pagina?

63.  "In Kejia the Middle Chinese yinshang and yangshang categories have merged, as well as the yinqu and yangqu categories" (p. 240).

  • Waar is datzelfde ook gebeurd?
  • Wat is nu eigenlijk het verschil in uitspraak tussen de -toon en de yángrù-toon?

64.  a.  Lees over de splitsing tussen yin- en yang-registers de bespreking in Grammatica van het Mandarijn, pp. 16-17 goed na.

b.  Volgt hier gegeven nummering van Kejia-tonen het "missie-systeem" of de academische notatie?

65.  Wat wordt er op p. 241 bedoeld met "the inchoative meaning of Surinamese Dutch gaan 'go' "?

Ken je hier voorbeelden van?

 

Over Banyan, "Let not a billion tongues bloom".

Dit is een beschouwing over de rol van het Mandarijn en andere Chinese talen in en buiten China.

Deze recensie is informatief, prettig leesbaar en ook onderhoudend. Kortom: een geslaagd voorbeeld van schrijven over taal voor een breed publiek.

Doe hiermee je voordeel in verband met je eigen werkstuk!

 

66.  De titel van het artikel bevat een woordspeling – maar een woordspeling op welk origineel?

Ga het historische kader na, en geef van het Chinese origineel minimaal de karakters, de uitspraak en de betekenis.

67.  In de eerste alinea is sprake van een reclameboodschap en een persiflage daarop.

Een deel van jullie heeft hierover eerder gesproken op college bij Joren Pronk.

Op 0'15" van de reclameboodschap is de Mandarijnse uitdrukking te horen die in het artikel als "boing" is vertaald.

Luister goed naar deze uitspraak (liefst met je ogen dicht). Geef nu je eigen transcripties:

a.  in Pinyin

Tip – Bedenk dat de "traditional phonology" (alinea 2) beginklank, eindklank en toon onderscheidt.

b.  in IPA

68.  Zoek op welke twee nieuwe karakters er naar aanleiding van deze reclameboodschap in 2015 ontstonden.

a.  De karakters zijn gebaseerd op een artiestennaam van Jackie Chan.

Wat betekent die naam? (volgens jou als sinoloog/japanoloog! – en niet: volgens Wikipedia)

b.  Zijn zulke karakters als digitale tekst te typen in een tekstverwerker?

69.  Geef het in de derde alinea genoemde taboe rond taal en dialect kort in je eigen woorden weer.

70.  In de vijfde alinea (Mandarin is now challenging...) wordt het standaard-Mandarijn "artificial" en "sanitised" genoemd.

Is dit een bijzonderheid van de Chinese taalsituatie, of komt dit ook elders voor?

Geef argumenten voor je standpunt.

Tip – zie ook de voorlaatste alinea:

"The education ministry says that 30% of the population in 2014, or roughly 400m, still could not speak standardised Mandarin, while only a tenth of those who could spoke it properly."

(die datum bevat een typfout: de ministriële constatering dateert van september 2013) ; vergelijk de berichtgeving in de Engelse en Nederlandse media)

71.  De achtste alinea meldt dat

"Some bureaucrats, recognising the tragedy of losing local variants, now urge their protection, along with endangered languages of minority ethnic groups. Last month an education­ ministry official opined that learning Mandarin didn’t have to be at the expense of dialects, and that studying multiple languages could even be good for children’s development."

N.a.v. "opined" in de laatste zin:

Zijn er uit wetenschappelijk onderzoek aanwijzingen voor de voordelen van meertaligheid, of betreft het hier slechts een mening van de genoemde bureaucraten?

En n.a.v. van "endangered languages" in de eerste zin:

Hieronder een voorbeeld van het groeiende besef van het belang van de documentatie van bedreigde talen in China.

(Oorspronkelijke weblink: <http://news.yntv.cn/content/20/201610/30/20_1391793.shtml>)


Waar: Yuxi Normal University, Yùxī, Yúnnán / 云南玉溪师范学院

Wanneer: 24 okt – 7 nov 2016

Context: ELDP / Capacity Building in China

 

Uitsmijter

Garrie van Pinxteren, "Tjauw min in Paramaribo".

In: NRC Handelsblad, 7 mei 2005, p. 4.

 

 

 

 


Week 4 (ma 21 nov 22)

Materiaal

Met Steve Coogan als Alan Partridge en Felicity Montagu als Lynn Benfield

Fragment van 11 seconden (25m37 – 25m48s)

Bron: Televisieserie I'm Alan Partridge, Serie 1, Episode 4, 24 nov 97.

 

Opdrachten

72.  Voor Lindy:

Neem de aantekeningen van de sessie van 14 nov over van een klasgenoot, en bestudeer deze.

Maak de opdrachten van deze sessie en lever de antwoorden schriftelijk in.

Verzorg je tekst:

  • noem niet alleen de antwoorden, maar zet ook de vragen erboven
  • lees ook de format-eisen hierboven

Stuur je antwoorden als PDF in een bijlage bij een mailbericht aan

Gebruik de volgende bestandsnaam: <tk2var-bl2week03-Jouw_familienaam.pdf>

Deadline: vr 18 nov 22

 

Presentatie-opdracht

73.  Iedereen heeft ondertussen een of meerdere keren commentaar gekregen op de werkstuk-vorderingen.

Op maandag 21 november geeft elke deelnemer een korte presentatie over het werkstuk. Deze presentatie wordt ook beoordeeld als deelopdracht ("referaat").

Aandachtspunten

  • Geef in de presentatie minimaal een onderzoeksvraag, een werkwijze (methodologie) en een voorbeeld van het onderzochte taalgebruik – niet noodzakelijk in die volgorde
  • Je (denkbeeldige) publiek heeft geen specialistische voorkennis – zorg dat bijvoorbeeld een student biochemie of archeoloog in opleiding je verhaal kan volgen.
  • Per presentatie zijn maximaal vier minuten beschikbaar zijn; oefen en klok dit van tevoren!
  • Je moet een geprinte handout aan elk van de deelnemers uitreiken: breng 14 exemplaren mee. Op je handout staat uitsluitend:
  • je naam, de datum en het kader (d.w.z. de naam van deze cursus)
  • het Chinese taalmateriaal dat je gevonden hebt: let daarbij op je transcriptie van vorm en betekenis; plus
  • je onderzoeksvra(a)g(en)

De handout bevat dus géén verhaal: het verhaal zelf houd je mondeling.

Print niet op het laatste moment, printers kunnen storingen hebben!

(Powerpoints mogen wel, maar alleen na tijdig overleg; gezien de beperkte tijd is het schoolbord handiger.)



74.  Voor iedereen:

  • Je mag hierbij samenwerken, en dat is zelfs aan te raden.
  • Alleen werken is ook prima, dan vergelijken we jullie resultaten op college

Foto: Cultured Vultures, 12 nov 22 (fragment)   

 

a.  Bekijk en beluister het fragment van Alan Partridge: "(In)famous".

Context:

  • Hoofdpersoon Alan is een mislukte TV-persoonlijkheid die meent dat hij (bijna) erg beroemd is
  • Hier spreekt zijn hij assistente Lynn toe, nadat zij samen tijdens een autoritje zijn ontkomen aan arrestatie door de verkeerspolitie
  • Lynn zat aan het stuur, en Alan probeert haar de schuld van alles te geven

b.  Zorg dat je alles verstaat en check de betekenissen waaraan je twijfelt.

c.  Beschrijf in maximaal twee zinnen wat hier grappig (bedoeld) is.

d.  De nummers 75 tot en met 80 zijn individuele opdrachten, maar iedereen mag meedenken.

 

75.  Voor Jan: Hoeveel verschillende klinkers heb je in infamous 'berucht'?

En in famous 'beroemd'?

76.  a. Voor Niels: Probeer de drie vormen infamous, -famous en famous uit deze clip fonetisch te transcriberen: in IPA.

Hint: gebruik de sectie "Handige hulpjes" onderaan deze pagina.

b.   – Update 18 nov 22 –  Daan en Niels: vergelijk elkaars waarneming.

Zie ook opdracht 81, onder Mandarijn: @Niels: items 6 & 7; @Daan: items 8, 9 & 10.

77.  Voor Deirdre: Vergelijk de vormen infamous 'berucht' en famous 'beroemd':

wat zijn morfologisch de overeenkomsten en de verschillen?

78.  Voor Kirsten: Spreekt de vrouw in dit fragment Engels?

Zo ja: wat voor Engels? Zo nee: wat spreekt ze dan wel?

79.  Voor Milou: Spot in dit fragment een stukje spraak met een emotioneel gekleurde betekenis.

Noteer hiervan de vorm en de bijbehorende betekenis, allebei in een taalkundige transcriptie.

80.  Voor Tirza: Spot een prosodisch verschijnsel in dit fragment.

Wat is de bijbehorende betekenis?

 

Uitsmijter

Klanken schrijven

81.   Voor de liefhebbers, als je meer wilt weten over fonetisch schrift.

Geïnteresseerden kunnen hun tanden breken op het onderstaande.

Als je wilt dat ik je pogingen bekijk: stuur ze op als PDF.

N.B. dit telt NIET mee voor de beoordeling van deze cursus. Kortom: geen verplichting, en geen deadline.


Vul de lege plekken in.

Gebruik voor de fonetische notatie het IPA; handige weblinks staan hieronder.

Nederlands

Engels

Mandarijn

   

 

Orthografie

IPA

 

Orthografie

IPA

 

Pinyin

IPA

 

 

1.   [bʀam] 1.   [bɛt] 1.   [ pan ]    
2.   [bʀɑm] 2.   [bæt] 2.   [ pɑŋ ]    
3.   [ˌtɔmlanˈwɑ] 3.   [bɛd] 3.      
4.   [ˌtɔmlɑnˈwaː] *) 4.   [bæd] 4. dàn      
5. Piet   5. head   5. dàng      
6. pit   6. had   6.   [ cçjəɻ  ]    
7.   [ˈɑniˌʔɛmxeɪˈʃmit] 7.   [ˈhæpʰi] 7.   [ cçɛɻ  ]    
8. Rutte   8. bead   8. jīān      
9. Ruud   9. bid   9. jiān      
10.   ] 10. beer   10. jiār      
            11. gēng      
  12. gēn      
  13.      
  14. ge      

__________

*)

       


Week 5 (ma 28 nov 22)

Karakters, lettergrepen en morfemen

in de afgelopen weken zijn herhaaldelijk worstelingen aan het licht gekomen rond het onderscheid tussen talige en schriftelijke factoren.

Dit is vaak een cruciaal punt in de taalkundige benadering van taal. En dat geldt des te meer voor een taal die is ingebed in een schriftcultuur van vele millennia.

We komen er daarom deze week nog een keer op terug.

Teksten

 

Opdrachten

Vooraankondiging

De laatste deelopdracht heeft als deadline: donderdag 1 december.

Je levert dan een voorlopige tekstversie van je werkstuk in.

Aandachtspunten:

  • Zoals uitgelegd aan het begin van deze cursus: de werkstukbegeleiding is qua timing beperkt tot het onderwijssemester, maar binnen die periode ruimhartig toebemeten, ook buiten de twee contacturen op college;
  • Op dit moment geldt dus mijn aanbod nog precies zoals in september: je kunt zoveel proefversies inleveren als je wilt, en individuele afspraken maken om werkstukzaken te bespreken

 

82.  Lees Yaguello's hoofdstuk.

De tekst behandelt een aantal inhoudelijke en methodologische problemen die van pas kunnen komen voor je eigen werkstuk.

Dit keer geen vragen van mijn kant: noteer je eigen vragen en problemen met deze tekst ter bespreking in de klas.

83.  Verklaar de titel van Yaguello's boek:

  • op welk beroemd boek uit de wereldliteratuur zinspeelt deze titel?
  • wat voor soort boek is dat?
  • vertaal de titel van Yaguello's boek in het Nederlands

84.  Noteer je vragen en opmerkingen bij § 10.1.3 "Karakters, lettergrepen en morfemen" ter bespreking in de klas.

Kijk goed naar de daar gegeven voorbeelden, en naar praktische raakvlakken met je eigen werkstuk.

85.  Hoeveel lettergrepen zijn er te onderscheiden in de tekst "大鹏一日因风起,Responsibility"?

(klik op het plaatje om het te vergroten)

86.  In dat verband, ter verdere oriëntatie op het werkstuk, en op de mogelijkheden voor samenwerking:

kijk eens naar het Yùhú-project dat ooit door tweedejaars studenten Chinastudies is uitgevoerd.

 

 

Uitsmijter

Giacomo Miceli: The infinite conversation

"an AI generated, never-ending discussion between Werner Herzog and Slavoj Žižek. Everything you hear is fully generated by a machine. The opinions and beliefs expressed do not represent anyone. They are the hallucinations of a slab of silicon."

[...]

"This project aims to raise awareness about the ease of using tools for synthesizing a real voice. Right now, any motivated fool can do this with a laptop in their bedroom. This changes our relationship with the media we consume online and raises questions about the importance of authoritative sources, breach of trust and gullibility."

 

Pers

Infinite conversation bestaat uit een kunstmatig, eindeloos gesprek [...] – Leon Verhagen, Volkskrant, 19 nov 22

Herzog and Žižek become uncanny AI bots trapped in endless conversation – Benj Edwards, Ars Technica, 4 nov 22


Week 6 (ma 5 dec 22)

Mouse semantics

Talen kunnen enorm verschillen in de manieren waarop ze betekenissen uitdrukken en ordenen.

Deze week kijken naar praktische manieren om talige betekenissen te beschrijven.

Teksten en materiaal

 

Opdrachten

Over "Mouse semantics"

87.  Voor polysemie bespraken wij (vanaf week 2) het idee van overlappende betekenissen voor dezelfde vorm.

Methodologisch was deze vraag daarbij nog niet gesteld:

Kunnen we ervan uitgaan dat bij overlapping van meerdere verwante betekenissen sprake is van een grootste gemene deler (in het Engels: common denominator, p.18), die dan dus fungeert als de basis-betekenis van deze ene vorm?

Ga na hoe deze vraag in de tekst wordt beantwoord.

Vat die conclusie in je eigen woorden samen: maximaal twee zinnen.


Over "The Longest Words in the English Language"

88.  Bekijk het Youtube-fragment over The Longest Words in the English Language

a.  Hoe wordt de lengte van woorden hier gemeten?

b.  Op welke taalkundige manier(en) kan lengte gemeten worden?


Over "Linzensoep I"

89.  Wat is een démarche ~ demarche? (p. 129).

Hint: Remco Meijser en Martin Sommer,

"Staatssecretaris Ankie Broekers-Knol over haar woeste portefeuille, asielzaken: ‘Ik wil de grenzen opzoeken’"

Bron: Volkskrant 20 nov 19

90.  Ben je het eens met de parafrases van Die démarche heb ik geen spijt van. en van Die juffrouw Teunisz moet ook niet veel aan wezen.?

Zo ja: geef een overeenkomst en een verschil aan tussen de oorspronkelijke zin en de parafrase.

En zo nee: geef aan waarom niet.

91.  Op p. 130 geeft Van het Reve aan dat hij nog nooit een grammatica van het gesproken Nederlands heeft gezien. Jij wel?

Zo ja: geef bibliografische gegevens en ga na hoe dit werk is ontstaan.

En zo nee: geef aan waarom de Nederlandse taalkunde wel, of niet, gebaat is bij zo'n grammatica.

92.  Op dezelfde pagina heeft Van het Reve het over "een paar duizend bladzijden gesproken Nederlands".

Ken je de technische naam voor zo'n verzameling?

Bestaat zoiets tegenwoordig al voor het Nederlands?

En voor het Mandarijn?

93.  "Thuis typt hij dat uit. Dat is erg moeilijk, maar het kan." (p. 131). Waarom is dat moeilijk?

94.  Geef een eigen voorbeeld van de "vele andere constructies, waar tot nu toe niemand op gelet heeft" (p. 131).

95.  Speelt de problematiek die Van het Reve in dit stukje aankaart ook voor het Mandarijn? Japans? Kantonees? Taiwanees?

 

Uitsmijter

Paulien Cornelisse: Ambassadeur

96.   Voor de liefhebbers:

Breng voor het Nederlandse ambassadeur de betekenissen en hun verbanden in kaart.

 

Handige hulpjes

 Terminologie

 Talen van de wereld

 e-ANS (Nederlandse grammatica)

Sinitische talen

 Grammatica van het Mandarijn

 A grammar of Mandarin

 Schrijfwijzer

 Transcriptiewijzer

 Redactiesymbolen

 IPA Chart

 IPA sounds & videos

 IPA TypeIt

   

 Pink Trombone

laatste wijziging: 30 november 2022 | home