Grammatica van het Mandarijn

 

Hulpwerkwoorden

 

Jeroen Wiedenhof

Literatuur

Vooraf lezen

GR §§ 5.11, 5.11.2 (a), (b), (d), (e) en (f)

Meenemen

GR, TB

Behandelde stof

Herhaling hulpwerkwoorden

Type betekenissen: 'willen', 'zullen', 'kunnen' enz. ("modaliteit")

Zinnen van het type (S) (Aux) V (C/O)

Hulpwerkwoorden van les 1-11

    • Toegevoegd: kěnéng 'mogelijk zijn'

Constructie van het bijwoord bij een hulpwerkwoord

Hulpwerkwoorden die ook als overgankelijk werkwoord optreden

  • AUX 'gaan (om te)'
  • TV 'gaan, gaan naar'

xiǎng

  • AUX xiǎng 'willen, van plan zijn' (dus bù xiǎng 'niet willen')
  • TV xiǎng 'denken, denken aan' (dus bù xiǎng 'niet denken, niet denken aan')

yào

  • AUX yào 'moeten, zullen' en ook 'willen', maar ontkennende vormen
    • bú yào en bié 'niet moeten' (verbiedend)
    • bú yòng 'niet hoeven' (TB les 9)
  • TV yào 'willen' (dus bú yào 'niet willen')

Andere speciale vormen

  • bié 'niet moeten' is een ontkennend hulpwerkwoord
  • naast děi 'moeten' is er geen ontkennende vorm *bù děi

Vergelijking met werkwoorden zoals qǐng 'uitnodigen', wèn 'vragen' en xǐhuān 'leuk vinden'

Vergelijking tussen xiǎng 'willen, van plan zijn' en juéde 'vinden, voelen'

Vorming van vraagzinnen met behulp van een ontkenning

Hulpwerkwoorden gedragen zich net als andere werkwoorden in deze V bu V-constructie:

      • Intonatiedaling na het eerste werkwoord (getranscribeerd als neutrale tonen, zowel voor bu als voor het herhaalde werkwoord)
      • Niet gebruikelijk wanneer er een bijwoord in de zin staat (TB p. 107)
      • Vaak wel met vrije bijwoorden te combineren
      • Het complement kan eventueel herhaald worden
      • Verkorte vormen: ké bu keyi 'mag het?', ké bu keneng 'is het mogelijk?'

Opdracht: Hulpwerkwoorden

index grammaticacolleges

laatste wijziging: 3 november 2013 | home